به گزارش روابط عمومی موسسه خانه کتاب، سومین نشست «زیر چتر نقد» که به بررسی دو ترجمه از کتاب «شدن» اثر میشل اوباما به ترجمه علی سلامی (نشر مهر اندیش ـ اولین ناشر «شدن») و مهری مد آبادی (نشر هورمزد) اختصاص داشت، شنبه (15 تیر) در موسسه خانه کتاب برگزار شد. در ابتدای جلسه قطعه شعری از سرودههای مهدی سجودی مقدم توسط خود او قرائت شد.
فتحنژاد، عضو انجمن صنفی مترجمان، بابیان اینکه کتاب «شدن» در آمریکا به لحاظ رتبه فروش بعد از کتاب «وحشت، ترامپ و کاخ سفید» قرار دارد، توضیح داد: در ترجمههای مختلفی که از کتاب «شدن» انجامشده برخی تغییراتی دادند و گروهی هم همان کتاب اصلی را ترجمه کردهاند. در سایر کشورها تغییر جلد صورت نگرفته و تصویر میشل روی جلد با پسزمینه آبی دیده میشود.
فتحنژاد در مورد نام «شدن» این ترجمه از عنوان اصلیِ «Becoming» را درمجموع مناسبترین ترجمه دانست.
علیرضا خان جان، دیگر سخنران نشست و مدرس کارگاهّهای ترجمه، گفت ناشر و مؤلف کتاب میدانستند که در این اثر به دنبال چه چیزی هستند و کتاب در کشورهای مختلفی پرفروش شد. نکته جالب این بود که در خبرگزاریهای خارجی ابراز تعجب میکردند که این کتاب در ایران هم پرفروش شده چراکه تلقیهای ایدئولوژیکی در رابطه با ایران داشتند.
خان جان با ابراز خوشحالی از اینکه چاپ گسترده این کتاب در ایران باعث رونق صنعت نشر شده، سبک و نگارش کتاب «شدن» سبکی ژورنالیستی خواند.
خانجان تأکید کرد: باید در مورد پدیده مذموم موازی کاری در ترجمهها حساس شویم، ترجمههای مکرر باعث هدر رفت انرژی و هزینه میشود. این کتاب در تهران، اصفهان و بجنورد ترجمهشده و سؤال اینجاست که آیا لزومی به این کار بوده است. باید پرسید که این ترجمهها چه خلأی را پر میکند. تکرار ترجمه یک کتاب باید دلیل داشته باشد و ترجمه جدید نکتهای به قبلی بیفزاید.
خان جان کتاب «شدن» را الهامبخش برای زنان، کودکان و سیاهپوستان دانست و گفت: در عکس روی جلد میشل اوباما تاپ سادهای به تن دارد که یک عکاس حرفهای آن را تهیهکرده است و خود این نشان میدهد که او آدم سادهای است و تعبیر بیزاری او از سیاست درست است. میشل راحت مینویسد همانطور که راحت جلوی دوربین میایستد. رفتارهایی که میشل دارد برای کسی که میخواهد وارد فعالیت سیاسی شود یک «تابو» محسوب میشود.
وی بابیان اینکه برخی مترجمان زن و مرد کتاب «شدن» هم ترجمههای متفاوتی عرضه کردهاند، افزود: ترجمه خانم مد آبادی محافظهکارانه است درحالیکه نسخه آقای سلامی بیپروا ترجمهشده که ازاینجهت قابلتقدیر است.
مهدی سجودی مقدم، مدیر انتشارات «مهر اندیش» که نخستین نسخه فارسی کتاب «شدن» را در ایران منتشر کرده و ویراستاری این اثر را نیز بر عهده داشت، ابتدا به معرفی مترجم کتاب «شدن»، دکتر علی سلامی، دانش و تواناییهایی علمی، احاطهٔ فوقالعاده و تجربه حرفهای او در ترجمه پرداخت. سجودی مسئولیت موازیکاری در ترجمه کتاب را قبل از هرچیز متوجه وزارت ارشاد و سایر مسئولین، از صدر تا ذیل، و زیر پا گذاشتن قانون جهانی کپیرایت دانست و اضافه کرد درعینحال در خصوص همین کتاب نیز برای موافقت رسمی و اجازه ترجمه با ناشر آمریکایی تماس گرفته شده، اما به دلیل شرایط فعلی از هرگونه قراردادی با طرف ایرانی خودداری کردند. سجودی اضافه کرد در مورد چنین کتابهایی مثل «شدن» چیزی که بیشتر باید به آن پرداخته شود فرآیند پرسرعت و کاملاً حرفهای تولید کتاب و رعایت استاندارهای معمول است، و کار نقد متن را بیشتر باید به آثار برجسته اختصاص داد.
سجودی در ادامه توضیحات مشروحی در خصوص روش ویراستاری کتاب، که بر اساس شیوه فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، بوده است داد و موضوع ویرگول و استفاده بجا و نابجای را با اشاره به کتاب مستقلی که مهراندیش در این زمینه به چاپ رسانده، تشریح کرد.
مرجع:khaneheketab.ir