کار ایبسن نویسنده، نمایشگر یک ژرفاندیشی دور و دراز شاعرانه است در بارهی نیاز آدمها به این که به گونهی دیگری زندگی کنند جز آن گونهای که زندگی میکنند. پس همیشه یک جریان زیرین ژرف از نومیدی در کارهای اوست. بنهدتتو کروچه این تصویرگری از آدمهایی را که در چشم به راهی همیشگی زندگی میکنند و در جست و جوی «چیز دیگری» فرسوده میشوند، «نمایشنامهی تهی از امید» میخواند. درست این دوری دستیافتنیها از خواستها است که خاستگاه جنبهی سوگناک (و بسا گاهها خندهدارِ) زندگی این آدمهاست. ایبسن چنین میاندیشید که ریشهی بنیادی هنرش، این ناهمسازی میان خواستها و شدنیها است. او در سال ۱۸۷۵ با نگاهی به بیست و پنج سال نگارش خود آشکارا گفت که بیشتر آنچه که میخواست بنویسد با «ناهمسازی میان آرزوها و امکانها، میان خواستن و توانستن» سر و کار داشت. او در این ناهمسازی «همزمان تراژدی و کمدی فرد و جامعه» را میدید. یک دهه دیرتر او آمیزهی سوگناک ـ خندهآور کشیش روسمر و آموزگارش اولریک برندل را آفرید. این دو تن که بازتاب یکدیگرند سر از پرتگاهی درمیآوردند که از آنجا همهی آنچه میبینند پوچی و ناچیزی دربست زندگی است.
ایلف کوچولو
145,000 تومان
تک فرزند خانواده جوانی از روی میز به زمین افتاد و برای همیشه از یک پا آسیب میبیند. آسیبِ فرزند چون دانه هرزهگیاهی است که بر زمینی آماده فرومیافتد. در خاموشی و هراسِ درونی پدر و مادر دانه جوانه میزند و به گیاه زهرناکی فرامیروید که از هر سو راه بر شادی و خوشی و سپس زندگی روزانه میبندد. کار آن جایی بالا میگیرد که کودکِ شَل در آب دریا جان میدهد. اینک هرزهگیاه زهرناک نه تنها پیرامون، که درون را هم گرفته و زهر و بوی بیماریآور خود را به هر سو پراکنده است. احساسِ گزنده و آزاردهنده گناه همه جا را پرکرده است. ولب کیست که پپذیرایش شود و شانه به زیرش دهد؟ هرکس آن را از خود میراند و دوش آن یکی را نشان میدهد. اگر شانهها پس مینشینند، گناه ولی پس نمیشنیند، دامن میگسترد و چون دود به همه پستوهای جان آدمها راه میگشاید و همه چیز را جانوزبان میبخشد و بهمیان میکشد. رازها چون درختی خزانزده در سرِ راهِ بادی تند و سرد’ برهنه و آشکار میشود و آدمها چهاره تازهای از خود و پیرامونیان خویش به چشم میبینند و در سوگ و شگفتی، با پرسش پایانی روبهرو میشوند: چه باید کرد؟ به کجا، به کدام سو باید نگاه گرداند؟ ایبسن پاسخ خود را دارد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.